SÂU BỆNH HẠI PHỔ BIẾN VÀ THIÊN ĐỊCH TRÊN CÂY CÓ MÚI: BỌ XÍT XANH VAI NHỌN Rhynchocoris humeralis Thunb. (Hemiptera: Pentatomidae)

https://tailieunongnghiep.com - chia sẻ tài liệu nông nghiệp miễn phí

 

Đặc điểm nhận dạng
Trưởng thành: có màu xanh lá cây, bóng. Cá thể cái với chiều dài cơ thể 23mm, cá thể đực nhỏ hơn với chiều dài cơ thể 21mm. Vòi chích hút dài đến cuối bụng. Hai góc vai của mảnh lưng ngực trước nhô dài sang 2 bên tạo thành 2 gai nhọn, hơi cong về phía sau, với phần ngọn tối màu. Vai có nhiều chấm lỏm đen. Chính giữa mặt bụng có một gờ dọc nổi rõ rệt.

Trứng: hình tròn, đường kính lmm. Lúc mới đẻ có màu trắng trong, xanh lam, sau đó chuyển sang màu trắng đục, sắp nở có màu sẩm hơn. Mặt trứng có nhiều chấm lõm. Trứng đẻ thành ổ 13 - 14 trứng, xếp thành 2 - 3 hàng ngay ngắn.

Bọ xít non: có 5 tuổi. Bọ xít non mới nở dài khoảng 2,5 -3mm, hình bầu dục, màu vàng nhạt, 2 bên bụng có 8 điểm đen. Từ tuổi 2 phân biệt được phần ngực với phần bụng. Màu sắc cơ thể thay đổi theo tuổi, từ màu vàng tươi đến vàng xanh, xanh lá mạ. Tuổi 5 có mầm cánh rõ ràng.
 

Tập tính sinh sống và gây hại

Trưởng thành ít hoạt động, nhất là sáng sớm. Khi có nắng, sương tan chúng bắt đầu hoạt động giao phối, đẻ trứng. Sau giao phối 1 - 2 ngày bắt đầu đẻ trứng. Nhiệt độ không khí cao hơn 30°C ít hoạt động, ẩn nấp nơi rậm rạp, không bị chiếu nắng. Khi hút dinh dưỡng, chúng đứng im trên quả, bị động bay rất xa. Ưa vườn rậm rạp um tùm, gần rừng.

 

Bọ xít non tuổi 1 mới nở sống tập trung, không dinh dưỡng. Từ tuổi 2 bắt đầu sống phân tán, hút dịch ở các quả. Khi lột xác thường cắm vòi vào quả, đẩ xác lại trên quả.

Bọ xít xanh vai nhọn gây hại quả từ khi quả còn rất nhỏ. Cả trưởng thành và bọ xít non đều dùng vòi để châm chích sâu vào ruột quả để hút dịch. Vết châm trên vỏ quả thành u nhỏ màu vàng nâu. Quả nhỏ bị hại sẽ biến vàng, hóa chai cứng và rụng. Quả lớn bị hại thì vỏ sần cứng, khó bóc, múi ít nước, hạt lép màu nâu.

Vòng đời

Thời gian vòng đời kéo dài khoảng 46 ngày. Trong đó, pha trứng là 5 ngày, bọ xít non là 31 ngày. Sau hóa trưởng thành 10 ngày bắt đầu đẻ trứng. Một trưởng thành cái đẻ được 226,2 - 417 trứng. Tuổi thọ của trưởng thành khoảng hơn 1 tháng. Trong một năm ở phía Bắc có khoảng 4 lứa.

Chu kỳ vòng đời của bọ xít xanh vai nhọn Rhynchocoris humeralis

Đặc điểm phát sinh

Bọ xít xanh vai nhọn phát sinh gây hại từ tháng 5 đến tháng 10 hàng năm. Sau thu hoạch cam tháng 10, bọ xít qua đông.

Thiên địch quan trọng

Kiến vàng Oecophylla smaragdina bắt mồi, ong ký sinh trứng Anastatus, Telenomus.

 

Bọ xít non của bọ xít xanh vai nhọn

 

Phòng chống

Dọn và tỉa cành tạo tán cho vườn thông thoáng.

Thu bắt bọ xít xanh vai nhọn bằng vợt khi chúng bắt đầu hoạt động vào buổi sáng hay chiều mát. Thu và loại bỏ ổ trứng trên quả. Tìm và diệt bọ xít xanh vai nhọn qua đông.

Bảo vệ và lợi dụng các thiên địch tự nhiên. Nuôi kiến vàng Oecophylla smaragdina.

Vào giai đoạn vừa đậu quả cho đến một tháng sau đậu quả, nếu mật số bọ xít xanh vai nhọn đạt ngưởng 1 con/cây, sử dụng thuốc hóa học để phòng trị, có thể phun thuốc từ 1-2 lần.

Nguồn: SÂU BỆNH HẠI PHỔ BIẾN VÀ THIÊN ĐỊCH TRÊN CÂY ĂN QUẢ CÓ MÚI, OLEG NICETIC, PHẠM VĂN LẦM, NGÔ TIẾN DŨNG VÀ ĐINH VĂN ĐỨC, CỤC BVTV, BỘ NN&PTNT, NXB NÔNG NGHIỆP