Đã hơn 40 năm kể từ khi được đưa vào Việt Nam từ đất nước láng giềng Thái Lan, cây sứ (hay còn gọi là cây sứ Thái) đã hiện diện, hòa mình một cách thầm lặng không ồn ào nơi hàng hiên, bồn hoa, chậu kiểng trong vườn hay trước sân nhà mỗi gia đình người Việt Nam. Cây sứ chưa hề được xem là một loài cây vương giả như những cây thiên tuế, cây mai, cây tùng hay các loài cây trồng theo dáng bonsai, mà cây sứ gần gủi với người Việt Nam chúng ta đơn giản vì cây sứ dễ trồng, dễ nhân giống và dễ chăm sóc. Chỉ bằng một cành sứ củng có thề trồng thành một cây sứ và qua năm tháng hình thành một cây sứ có giá trị.
Cũng vì sự thầm lặng hiện diện đó mà có thể dễ dàng thấy được những cây sứ có tuổi đời 30-40 năm, gần bằng khoảng thời gian mà loài cây này có mặt tại Việt Nam. Những cây sứ cao lớn, thân cao 2-3 mét, bộ rẽ to tròn, thân mập mạp, tàn lá sum suê, mang trên mình những vết cắt, vết sẹo lồi lõm làm chứng cho lịch sử tồn tại của chính cây sứ tại Việt Nam.
Và có lẽ số phận của cây sứ cũng sẽ chỉ để tô điểm, đóng góp hoa, sắc cho cuộc sống như bao loài cây cảnh bình thường khác nếu như vào giữa thập kỉ 90 không có sự “đổ bộ” vào Việt Nam các giống sứ mới với màu sắc hoàn toàn mới, lạ, làm bất ngờ giới chơi hoa kiểng và đặc biệt là những ai lâu nay đã trồng sứ và xem loài cây này chỉ có một màu hồng lợt cổ điển. Các giống sứ mới với nhiều màu khác lạ được nhập về từ Thái Lan, Đài Loan, tạo nên một phong trào “đổi màu” cho cây sứ. Thời điểm này, chúng ta cũng chưa biết tới việc trồng sứ bằng hạt. Việc các giống sứ mới nhập về được tháp ghép lên trên các cây sứ trồng từ hột (hạt) đã cho giới trồng sứ khái niệm về “cây sứ hột”. Kể từ đây, cây sứ đã sang trang và được nâng lên thành một loài cây kiềng trang trí có vị trí cao và các nghệ nhân đi sâu vào tìm hiểu, nghiên cứu nuôi trồng và dần dà có người đã chuyển sang chuyển về trồng sứ.
Bản thân người viết đến với cây sứ cũng rất tình cờ. Thời còn sinh viên rất thích trồng lan và các loại cây lá cũng như bonsai với sanh, sung, si, bồ đề... được để đầy khắp khu vườn nhỏ trên mảnh sân nhà và dĩ nhiên, cũng có cả... cây sứ. Trong vài lần tình cờ đi ngang qua miệt Thủ Đức tìm vài loài cây mới về trồng, khi đi ngang qua vườn sứ Thảo Điền gần cầu Bình Triệu, sắc thắm đỏ rực của các cây sứ trong vườn ngay lập tức khiến lòng mê mẩn, phải nói ràng thật ấn tượng ngay buổi đầu đó. Dần dần làm quen với chú Túc, chủ vườn và mua vài giống mới về mày mò tháp ghép và không biết lúc nào say mê hẳn với cây sứ. Cây sứ dần dần xuất hiện nhiều hơn trong vườn nhà vốn chật hẹp và từ từ cây sứ vô tình “tiễn” các cây lan, cây bonsai đi nơi khác. Cây sứ đã bén duyên với người viết như vậy, thấm thoát củng đã gần 5 năm.
Cũng vì sự thầm lặng hiện diện đó mà có thể dễ dàng thấy được những cây sứ có tuổi đời 30-40 năm, gần bằng khoảng thời gian mà loài cây này có mặt tại Việt Nam. Những cây sứ cao lớn, thân cao 2-3 mét, bộ rẽ to tròn, thân mập mạp, tàn lá sum suê, mang trên mình những vết cắt, vết sẹo lồi lõm làm chứng cho lịch sử tồn tại của chính cây sứ tại Việt Nam.
Và có lẽ số phận của cây sứ cũng sẽ chỉ để tô điểm, đóng góp hoa, sắc cho cuộc sống như bao loài cây cảnh bình thường khác nếu như vào giữa thập kỉ 90 không có sự “đổ bộ” vào Việt Nam các giống sứ mới với màu sắc hoàn toàn mới, lạ, làm bất ngờ giới chơi hoa kiểng và đặc biệt là những ai lâu nay đã trồng sứ và xem loài cây này chỉ có một màu hồng lợt cổ điển. Các giống sứ mới với nhiều màu khác lạ được nhập về từ Thái Lan, Đài Loan, tạo nên một phong trào “đổi màu” cho cây sứ. Thời điểm này, chúng ta cũng chưa biết tới việc trồng sứ bằng hạt. Việc các giống sứ mới nhập về được tháp ghép lên trên các cây sứ trồng từ hột (hạt) đã cho giới trồng sứ khái niệm về “cây sứ hột”. Kể từ đây, cây sứ đã sang trang và được nâng lên thành một loài cây kiềng trang trí có vị trí cao và các nghệ nhân đi sâu vào tìm hiểu, nghiên cứu nuôi trồng và dần dà có người đã chuyển sang chuyển về trồng sứ.
Bản thân người viết đến với cây sứ cũng rất tình cờ. Thời còn sinh viên rất thích trồng lan và các loại cây lá cũng như bonsai với sanh, sung, si, bồ đề... được để đầy khắp khu vườn nhỏ trên mảnh sân nhà và dĩ nhiên, cũng có cả... cây sứ. Trong vài lần tình cờ đi ngang qua miệt Thủ Đức tìm vài loài cây mới về trồng, khi đi ngang qua vườn sứ Thảo Điền gần cầu Bình Triệu, sắc thắm đỏ rực của các cây sứ trong vườn ngay lập tức khiến lòng mê mẩn, phải nói ràng thật ấn tượng ngay buổi đầu đó. Dần dần làm quen với chú Túc, chủ vườn và mua vài giống mới về mày mò tháp ghép và không biết lúc nào say mê hẳn với cây sứ. Cây sứ dần dần xuất hiện nhiều hơn trong vườn nhà vốn chật hẹp và từ từ cây sứ vô tình “tiễn” các cây lan, cây bonsai đi nơi khác. Cây sứ đã bén duyên với người viết như vậy, thấm thoát củng đã gần 5 năm.
[EBOOK] KỸ THUẬT TRỒNG VÀ KINH DOANH SỨ THÁI, HOÀNG ĐỨC KHƯƠNG, NXB TỔNG HỢP TP. HỒ CHÍ MINH
Từ khoá: ebook, giáo trình, cây sứ, sứ, sứ thái, kỹ thuật trồng sứ thái, kinh doanh sứ thái, kỹ thuật ghép sứ thái, trồng và chăm sóc sứ thái, sâu bệnh hại sứ thái
